Działalność programowa Stronnictwa Demokratycznego w latach 1940–1944: deklaracje ideowe, programy, broszury konspiracyjne

Autor

  • Ewa Fogelzang-Adler Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie. Wydział Humanistyczny; Instytut Politologii

DOI:

https://doi.org/10.24917/20811861.14.21

Słowa kluczowe:

Stronnictwo Demokratyczne, konspiracyjna działalność programowa, lata 1940-1945

Abstrakt

Deklaracje ideowe, programy, broszury podziemne ogłoszone w latach drugiej wojny światowej przez oba nurty Stronnictwa Demokratycznego - Stronnictwo Demokratyczne „Prostokąt”, Stronnictwo Polskiej Demokracji oraz Ruch Młodej Demokracji jako Wydział Młodzieżowy SPD, w dwóch głównych ośrodkach wydawniczych (Warszawie i Krakowie) nie były dotychczas przedmiotem wielu publikacji naukowych. Ponadto znaczna część dotychczasowych badaczy interesowała się nimi niejako przy okazji szerszych rozważań, nie czyniąc ich głównym obiektem swoich zainteresowań. W niniejszym artykule podjęto próbę skoncentrowania się na treści dwunastu konspiracyjnych druków programowych demokratów - ośmiu autorstwa działaczy Stronnictwa Demokratycznego „Prostokąt”, trzech - Stronnictwa Polskiej Demokracji, jednego Ruchu Młodej Demokracji. Stosując metodę analizy i krytyki źródeł badaniami objęto zachowane w zbiorach publicznych deklaracje ideowe, programy, broszury konspiracyjne wydawane przez Stronnictwo Demokratyczne od września 1940 r. do 1944 r.: Deklaracja ideowa Stronnictwa Demokratycznego „Prostokąt”, Reakcja
i demokracja, Założenia wyjściowe dla programu ogólnej powojennej przebudowy politycznej, Zarys programu organizacji nowoczesnego państwa, Demokratyzacja kultury, Projekt deklaracji ideowej Stronnictwa Demokratycznego, Granica z Niemcami, Na chwilę przełomu, Tezy ideowe SPD, Siła i słabość demokracji, Program Ruchu Młodej Demokracji, Zagadnienia graniczne.

Bibliografia

Centralny katalog polskiej prasy konspiracyjnej 1939-1945, oprac. L. Dobroszycki przy współpracy W. Kiedrzyńskiej, pod kierownictwem naukowym S. Płoskiego, Warszawa 1962.

Chojnacki W., Bibliografia zwartych druków konspiracyjnych wydanych pod okupacją hitlerowską w latach 1939-1945, Warszawa 1970.

Chojnacki W., Bibliografia zwartych i ulotnych druków konspiracyjnych wydanych na ziemiach polskich pod okupacją niemiecką w latach 1939-1945, przygotowali do druku W. Chojnacki i J. Kandziora, Warszawa 2005.

Cichocki J., Stronnictwo Demokratyczne wobec granic Polski w latach 1939-1944 (w świetle prasy), „Zeszyty Historyczno-Polityczne Stronnictwa Demokratycznego” 1978, z. 4 (19).

Cieślakiewicz J., Falkowska H., Paczkowski A., Polska prasa konspiracyjna (1939-1945) i Powstania Warszawskiego w zbiorach Biblioteki Narodowej. Katalog, Warszawa 1984.

Demokratyzacja kultury. Dokument programowy podziemnego Stronnictwa Demokratycznego z końca 1942 r., oprac. S. Dzięciołowski, „Zeszyty Historyczno-Polityczne Stronnictwa Demokratycznego” 1989, z. 4 (63).

Dokumenty programowe Stronnictwa Demokratycznego „Prostokąt” z 1942 r., oprac.

S. Dzięciołowski, „Zeszyty Historyczno-Polityczne Stronnictwa Demokratycznego” 1989, z. 1 (60).

Fogelzang-Adler E., Idea samoorganizowania się społeczeństwa w myśli programowej konspiracyjnych ugrupowań liberalno-demokratycznych w latach 1939-1945, [w:] Co znaczył i znaczy samorząd, pod red. A. Jaeschke i M. Mikołajczyk, Kraków 2000.

Fogelzang-Adler E., Ustrój powojennej Polski w publikacjach konspiracyjnych nurtu demokratycznego (1939-1944). Edycja źródeł, Tarnów 2014.

Jarowiecki J., Katalog krakowskiej prasy konspiracyjnej ukazującej się w latach okupacji hitlerowskiej 1939-1945, [w:] Konspiracyjna prasa w Krakowie w latach okupacji hitlerowskiej 1939-1945, Kraków 1980.

Jarowiecki J., Konspiracyjna prasa w Krakowie w latach okupacji hitlerowskiej 1939-1945, Kraków 1980.

Jarowiecki J., Wójcik E., Polska prasa konspiracyjna (1939-1945) i Powstania Warszawskiego w zbiorach Biblioteki Jagiellońskiej, Katalog, Kraków 1993.

Lewandowska S., Polska konspiracyjna prasa informacyjno-polityczna 1939-1945, Warszawa 1982.

Mroczkowski W., Nowosad-Łaptiew H., Polska prasa konspiracyjna 1939-1945. Prasa Powstania Warszawskiego 1944. Katalog, Warszawa 1979.

Przybysz K., Partie polityczne Polski Podziemnej 1939-1945, Warszawa 2006.

Przybysz K., Polska myśl polityczna 1939-1945. Zarys problematyki, Warszawa 2000.

Tezy ideowe Stronnictwa Polskiej Demokracji, „Zeszyty Historyczno-Polityczne Stronnictwa Demokratycznego” 1986, z. 1 (48).

Wosiński H., Stronnictwo Demokratyczne w latach II wojny światowej, Warszawa 1980.

Z konspiracyjnej myśli politycznej SD, „Zeszyty Historyczno-Polityczne Stronnictwa Demokratycznego” 1990, z. 4 (67).

Żebrowski W., Z dziejów Stronnictwa Demokratycznego w Polsce, Bydgoszcz 1999.

Pobrania

Opublikowane

2017-06-15

Jak cytować

Fogelzang-Adler, E. (2017). Działalność programowa Stronnictwa Demokratycznego w latach 1940–1944: deklaracje ideowe, programy, broszury konspiracyjne. AUPC Studia Ad Bibliothecarum Scientiam Pertinentia, 14, 314–327. https://doi.org/10.24917/20811861.14.21

Numer

Dział

Artykuły / Articles