Świat orientu w baśniach Bolesława Leśmiana. Wizja pisarza, odbiór czytelniczy i recepcja teatralna
DOI:
https://doi.org/10.24917/20811861.14.25Słowa kluczowe:
Leśmian Bolesław (1878–1937), recepcja twórczości, literatura dziecięco–młodzieżowa, baśnie wschodnie, recepcjaAbstrakt
Tematem artykułu jest wizja świata orientu, zaprezentowana przez Bolesława Leśmiana w Klechdach sezamowych i w powieści Przygody Sindbada Żeglarza, a także recepcja czytelnicza i teatralna tych utworów. Cel autora opracowania stanowiły popularyzacja wizji pisarza w ujęciu problemowym i zbadanie jej odbioru. Przeanalizował utwory literackie Leśmiana, ich recenzje oraz inne związane z nimi materiały źródłowe. Poddał analizie szatę graficzną najważniejszych wydań obu książek. Przestudiował głosy, zarejestrowane na portalach czytelniczych, zwracając uwagę na ilość i treść wypowiedzi. Wiedzy o recepcji teatralnej dostarczyła analiza danych, wyszukanych na portalu e-teatr.pl, afiszów, plakatów i programów teatralnych, publikacji prasowych. Wyniki badań zsyntetyzowano w tekście publikacji. Z analizy materiału badawczego wynika, że baśnie Leśmiana dotąd cieszą się poczytnością wśród dzieci i dorosłych. Są wysoko oceniane przez czytelników. Adaptacje tych dzieł mają dużą popularność w teatrach. Odbiór Klechd sezamowych i Przygód Sindbada Żeglarza kształtuje otwartość na różnorodność kulturową u osób czytających książki i odwiedzających teatry.
Bibliografia
Baluch A., Dziecko i świat przedstawiony, czyli tajemnice dziecięcej lektury, Warszawa 1987.
Czabanowska – Wróbel A., Baśń jako światopogląd. Baśń i baśniowość w twórczości Leśmiana, „Pamiętnik Literacki” 1988, z. 4, s. 29 – 62.
Czabanowska – Wróbel A., Baśń w literaturze Młodej Polski, Kraków 1996.
I.T. [I. Teresińska], Leśmian Bolesław 1878 – 1937, [w:] Dawni pisarze polscy od początków piśmiennictwa do Młodej Polski. Przewodnik biograficzny i bibliograficzny, t. 2 I – Me, Warszawa 2001, s. 337 – 341.
Jędrychowska M., Baśń pełna „-izmów” (proza Bolesława Leśmiana w liceum), [w:] M. Jędrychowska, Najpierw człowiek. Szkolna edukacja kulturalno – literacka a problem kształcenia dydaktycznego polonistów. Refleksja teleologiczna, Kraków 1996, s. 144 – 156.
K.K., [K. Kuliczkowska], Leśmian Bolesław, właśc. B. Lesman ur. 12 I 1878 (lub 22 I 1877) w Warszawie, zm. 5 XI 1937 w Warszawie, [w:] Nowy słownik literatury dla dzieci i młodzieży. Pisarze. Książki. Serie. Ilustratorzy. Nagrody. Przegląd bibliograficzny, red. K. Kuliczkowska, B. Tylicka, Warszawa 1984, s. 212.
Karpowicz T., Poezja niemożliwa. Modele Leśmianowskiej wyobraźni, Wrocław, Warszawa, Kraków, Gdańsk 1975.
Leszczyński G., Francuskie inspiracje baśni Leśmiana, „Guliwer” 1993, nr 2, s. 49 – 53.
Leszczyński G., Młodopolska lekcja fantazji. O przełomie antypozytywistycznym w literaturze fantastycznej dla dzieci i młodzieży, Warszawa 1990.
[Lewicki T.], Wstęp, [w:] Księga tysiąca i jednej nocy. Wybrane opowieści, wybór i przekład filologiczny W. Kubiak, literacka wersja przekładu i przekład wierszy J. Ficowskiego, wstęp i przypisy T. Lewickiego, Wrocław, Warszawa – Kraków 1966, s. III – XLVII.
Manek A., Odbiorca w Przygodach Sindbada Żeglarza Bolesława Leśmiana, „Studia o Sztuce dla Dziecka”, z. 6: 1991, s. 47 - 55.
MZS [M. Ziółkowska – Sobecka], Leśmian [właśc. Lesman], [w:] S. Frycie, M. Ziółkowska – Sobecka, W. Bojda, Leksykon literatury dla dzieci i młodzieży, Piotrków Trybunalski 2007, s. 390 - 391.
Nyczek T., Bolesław Leśmian, Wrocław, Warszawa, Kraków, Gdańsk 1976.
Ostasz M., Literatura dla dzieci i młodzieży w latach 1945 – 1989 w świetle krytyki, [w:] Literatura dla dzieci i młodzieży (1945 – 1989), t. 3, red. K. Heska – Kwaśniewicz, K. Tałuć, Katowice 2013, s. 166 - 189.
Ożóg – Winiarska Z., IBBY. Nagrody za twórczość dla dzieci i młodzieży, [w:] Literatura dla dzieci i młodzieży (po roku 1980), t. 2, red. K. Heska – Kwaśniewicz, Katowice 2009, s. 72 - 98.
Rudnicka J., „Tysiąc nocy i jedna” w twórczości pisarzy polskich, [w:] Wschód w literaturze polskiej, red. J. Reychman, Wrocław – Warszawa – Kraków 1970, s. 5 - 31.
Sienkiewicz J., Ludowość i literackość w „Klechdach sezamowych” B. Leśmiana, „Literatura Ludowa” 1999, nr 3, s. 3 – 16.
Sosnowski J., Sindbad zintegrowany (Bolesław Leśmian, Przygody Sindbada Żeglarza), [w:] Sto lat baśni polskiej, red. G. Leszczyński, Warszawa 1995, s. 29 – 36.
Staniów B., Przekłady literatur obcych w latach 1945 – 1989, [w:] Literatura dla dzieci i młodzieży (1945 – 1989), t. 3, red. K. Heska – Kwaśniewicz, K. Tałuć, Katowice 2013, s. 149 - 165.
Trznadel J., Od wydawcy, [w:] B. Leśmian, Baśnie i inne utwory prozą, Warszawa 2012, s. 889 - 891.
Trznadel J., Twórczość Leśmiana (Próba przekroju), Warszawa 1964.
Tylicka B., Bohaterowie naszych książek. Przewodnik po literaturze dla dzieci i młodzieży, Łódź 1999.
Wróblewska V., Klechdy sezamowe Bolesława Leśmiana jako cykl baśniowy, „Acta Universitatis Nicolai Copernici. Nauki Humanistyczno – Społeczne. Filologia Polska”, t. LII: 1999, z. 334, s. 79 – 101.
Zimand R., Preliminaria do klechd Leśmiana, [w:] Studia o Leśmianie, red. M. Głowiński, J. Sławiński, Warszawa 1971, s. 369 – 394.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2017 AUPC Studia ad Bibliothecarum Scientiam Pertinentia
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
