A jeśli książka się nie sprzedawała? „Kreatywne” praktyki wydawniczo-księgarskie we Lwowie w XVIII wieku

Autor

  • Halina Rusińska-Giertych Uniwersytet Wrocławski

DOI:

https://doi.org/10.24917/20811861.19.4

Abstrakt

Although reading became generally more popular in the eighteenth century, not everyone read books. Discussions about books took place in aristocratic salons and at social meetings of rich noblemen, scholars and burghers, however, the lower classes were not exposed to books for quite some time. Readership, which increased mainly in bigger, important towns, was low in rural areas. Warsaw (due to the circles of scholars and writers, reforms of education, theatre, journalism, patrons and the offerings of publishing houses and booksellers) provided optimal conditions for the development of readership in Poland, yet even there, only the better-educated people engaged in reading. Because the Poles were not very interested in books, institutions which produced and distributed them began to encounter financial problems. Publishing houses and bookstores in Lvov also had problems with disposing of excessive copies (printed or imported for sale). They had to devise various strategies to inform their clients about the books they offered or persuade them to buy them. Advertising was not always successful and unwanted books remained stored and unsold for long periods. Those who had contributed to their publication now had to consider how to deal with this problem and were obliged to undertake various “creative” book-selling strategies. This article describes the solution employed by the printing house and bookstore owned by the Pillers as well as the bookstore of Karol Bogusław Pfaff in Lvov, namely the practice of reissuing books.

Bibliografia

Bednarska-Ruszajowa K., Uczyć – bawić – wychowywać. Książka i jej funkcja społeczna w Polsce w okresie Oświecenia, Kraków 2004.

Bednarski S., Materiały do historii o drukarniach w Polsce, a mianowicie o drukarniach lwowskich prowincjonalnych, Lwów 1888.

Bober A. W., Historia drukarń i stowarzyszeń drukarskich we Lwowie, Lwów 1926.

Buchwald-Pelcowa P., Drukowi winniśmy oświecenie naszego wieku… Rola książki w drodze ku Oświeceniu, Warszawa 2003.

Chodynicki I., Historia stołecznego królestw Galicji i Lodomerii miasta Lwowa od założenia jego aż do czasów teraźniejszych, Lwów 1829.

Cybulski R., Józef Zawadzki – księgarz, drukarz, wydawca, Wrocław 1972.

Dunin Borkowski L., Uwagi ogólne nad literaturą w Galicji, „Tygodnik Literacki” 1842, nr 51, s. 397–398.

Estreicher K., Bibliografia polska XIX stulecia, cz. 1: Stólecie XIX, t. 4, Kraków 1878.

Estreicher K., Bibliografia polska XIX stulecia, cz. 3: Stólecie XV–XVIII w układzie abecadłowym, t. 13–26, Kraków 1894–1915.

„Gazeta Lwowska” 1812, nr 14.

Goliński Z., O badaniu czytelnictwa w dobie stanisławowskiej (Kilka uwag), [w:] Problemy kultury literackiej polskiego Oświecenia, red. T. Kostkiewiczowa, Wrocław 1978, s. 33–48.

Hombek D., Dzieje prasy polskiej. Wiek XVIII (do 1795 r.), Kielce 2016.

Hombek D., Mecenat wydawniczy w Polsce w XVIII wieku. Zarys problematyki, „Roczniki Biblioteczne” 2005, R. 49, s. 83–93.

Hombek D., Prasa i czasopisma polskie XVIII wieku w perspektywie bibliologicznej, Kraków 2001.

Hombek D., Reklama wydawnicza i księgarska w „Gazecie Warszawskiej” w latach 1764–1795, Kielce 1988.

Imańska I., Druk jako wielofunkcyjny środek przekazu w czasach saskich, Toruń 2000.

Karola Bogusława Pfaffa Bibliopoli Akademickiego Lwowskiego Katalog ksiąg polskich warszawskich, wileńskich, krakowskich &c. w jego księgarni za cenę wyrażoną znajdujących się, Lwów [1802].

Katalog ksiąg polskich większą częścią z drukarni warszawskich sprowadzonych, znajdujących się u Karola Bogusława Pfaffa bibliopoli akademii na ulicy Akademicznej, Lwów 1789.

Katalog ksiąg polskich znajdujących się w księgarni Karola Bogusława Pfaffa w Lwowie, Lwów [1819].

Katalogu ksiąg polskich większą częścią z drukarni warszawskich sprowadzonych; znajdujących się u Karola Bogusława Pfaffa Bibliop. Akademii na ulicy Akademicznej, Lwów 1791.

Kostkiewiczowa T., Rozważania o kulturze literackiej czasów stanisławowskich, [w:] Problemy kultury literackiej polskiego Oświecenia, red. T. Kostkiewiczowa, Wrocław 1978, s. 9–32.

Łojek J., Ze studiów nad czytelnictwem prasy w Polsce w końcu XVIII wieku (1780–1793), „Rocznik Historii Czasopiśmiennictwa Polskiego” 1963, t. 2, s. 5–31.

Manualik poczciwego człowieka, Lwów [przed 1800].

„Monitor” 1767, nr 72, 9 IX.

Natchniony Bramine czyli moralne wyobrażenie człowieka, Lwów 1787.

Opałek M., Bibliopole lwowscy, Lwów 1928.

Opałek M., Obrazki z przeszłości Lwowa, Lwów 1931.

Pachoński J., Drukarze, księgarze i bibliofile krakowscy (1750–1815), Kraków 1962.

„Pamiętnik Historyczno-Polityczny” 1783, nr 6, s. 599–602.

Rusińska-Giertych H., Drukarnia Pillerów we Lwowie i cechy edytorsko-typograficzne jej produkcji literackiej (1773–1800), [w:] Oblicza kultury książki. Prace i studia z bibliologii i informacji naukowej, kom. red. M. Komza i in., Wrocław 2005, s. 269–300.

Rusińska-Giertych H., Księgarnia Karola Bogusława Pfaffa we Lwowie w latach 1780–1829, „Bibliotekoznawstwo” 2000, t. 23, s. 37–94.

Rusińska-Giertych H., Kultura książki polskiej we Lwowie w okresie oświecenia, Wrocław 2018.

Rusińska-Giertych H.,, Drukarnia Pillerów we Lwowie na kanwie materiałów związanych z obchodami stuletniej rocznicy założenia firmy, [w:] Książka, biblioteka, informacja. Między podziałami a wspólnotą III, red. J. Dzieniakowska, M. Olczak-Kardas, Kielce 2012, s. 29–46.

Snopek J., Prowincja oświecona, Warszawa 1992.

Socha K., Książki religijne rozprowadzane drogą subskrypcji na tle repertuaru wydawniczego i zainteresowań czytelniczych XVIII wieku, „Rocznik Bibliologiczno-Prasoznawczy” 2011, t. 3 (14), s. 13–32.

Szczepaniec J., Reedycje tytułowe druków w Polsce XVIII wieku. Zarys problematyki i bibliografia, „Ze Skarbca Kultury” 1957, z. 1, s. 41–106.

Szczepaniec J., Rola drukarstwa w życiu literackim polskiego oświecenia. Zarys wybranych zagadnień, [w:] Problemy literatury polskiej okresu oświecenia, red. Z. Goliński, Wrocław 1973, s. 49–105.

Tyrowicz M., Prasa Galicji i Rzeczypospolitej Krakowskiej 1772–1850. Studia porównawcze, Kraków 1979.

Warszawa w wieku Oświecenia, red. A. Zahorski, Wrocław 1986.

Żbikowska-Migoń A., Dzieje książki i jej funkcji społecznej. Wiek XVIII, Wrocław 1987.

Pobrania

Opublikowane

2021-12-20

Jak cytować

Rusińska-Giertych, H. (2021). A jeśli książka się nie sprzedawała? „Kreatywne” praktyki wydawniczo-księgarskie we Lwowie w XVIII wieku. AUPC Studia Ad Bibliothecarum Scientiam Pertinentia, 19, 47–64. https://doi.org/10.24917/20811861.19.4

Numer

Dział

Artykuły / Articles