Sposoby wizualizacji kartograficznej w czasopiśmie „Poznaj Swój Kraj” w latach 1958–1989

Autor

  • Michał Rogoż Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie

DOI:

https://doi.org/10.24917/20811861.19.23

Słowa kluczowe:

„Poznaj Swój Kraj”, mapy, kartografia, prasa młodzieżowa, popularnonaukowa, krajoznawstwo, turystyka, Polska Rzeczpospolita Ludowa

Abstrakt

Prezentacje kartograficzne stanowiły ważny element treści czasopisma krajoznawczego „Poznaj Swój Kraj” już od pierwszego numeru z 1958 roku. W trakcie ponad 30-letniego okresu wydawania pisma w Polsce Ludowej opublikowano 577 map i opracowań kartograficznych różniących się zarówno formatem, sposobem prezentacji treści, jak i stopniem zaawansowania graficznego. Mapy dotyczyły większości regionów Polski, a ich rozkład odzwierciedlał w dużym stopniu atrakcyjność określonych obszarów dla potrzeb turystyki kwalifikowanej. Plany miast na większą skalę zaczęto publikować od połowy lat 70., co wiązało się z decentralizacją administracji na poziomie województw, a także zmianą wydawcy czasopisma. Pewne znaczenie miała też liberalizacja cenzury w odniesieniu do geoinformacji. Opracowania kartograficzne nie dotyczyły jedynie tematyki stricte turystycznej, ale realizowały szerszy zakres tematyczny opisujący rozmaite zjawiska przyrodnicze i gospodarcze w ujęciu terytorialnym. Był to zresztą powszechny szablon opisu stosowany w literaturze turystyczno-krajoznawczej, w którym mniej było treści praktycznych, a więcej propagandowych. Oprócz profilu tematycznego w artykule przeanalizowano typowe elementy składające się na treść map publikowanych w czasopiśmie, takie jak obecność skali, róży wiatrów, legendy, przedstawienia modelu wysokościowego, itp.

Bibliografia

Boczukowa B., Leopold Węgrzynowicz jako twórca koncepcji i redaktor pisma dla młodzieży „Orli Lot”, „Ziemia” R. 54 (1999), s. 205–216.

Gurba S., Mościbroda J., Sirko M., Mapy w polskiej prasie, „Polski Przegląd Kartograficzny” 1984, nr 1, s. 8–19.

Kłysz P., Z historii zagranicznego ruchu turystycznego w Polsce, „Badania Fizjograficzne. Seria A: Geografia Fizyczna” R. 1 (2010), s. 181–190.

Konopska B., Cenzura w kartografii okresu PRL na przykładzie map do użytku ogólnego, „Polski Przegląd Kartograficzny” 2007, nr 1, s. 44–57.

Kraak M. J., Ormeling F., Kartografia. Wizualizacja danych przestrzennych, przeł. W. Żyszkowska, Warszawa 1998.

Lewkowicz Ł., Polsko-czechosłowackie konwencje turystyczne jako przykład współpracy transgranicznej, „Sprawy Narodowościowe. Seria Nowa” R. 45 (2014), s. 125–136.

Medyńska-Gulij B., Kartografia i geomedia, Warszawa 2021.

Prószyńska-Bordas H., Krajoznawstwo. Tradycja i współczesność, Warszawa 2016.

Rogoż M., Czasopisma dla dzieci i młodzieży Instytutu Wydawniczego „Nasza Księgarnia” w latach 1945–1989. Studium historycznoprasowe, Kraków 2009.

Saliszczew K. A., Kartografia ogólna, przeł. S. Gurba i in., Warszawa 1998.

Zając R. M., Czasopisma popularnonaukowe w Polsce w latach 1945–1989, Kraków 2016

Pobrania

Opublikowane

2021-12-20

Jak cytować

Rogoż, M. (2021). Sposoby wizualizacji kartograficznej w czasopiśmie „Poznaj Swój Kraj” w latach 1958–1989. AUPC Studia Ad Bibliothecarum Scientiam Pertinentia, 19, 386–402. https://doi.org/10.24917/20811861.19.23

Numer

Dział

Artykuły / Articles

Inne teksty tego samego autora

1 2 3 > >>