„Świerszczyk. Tygodnik dla dzieci” – powojenna rzeczywistość i kształtowanie światopoglądu odbiorcy na łamach rocznika 1945

Autor

  • Alicja Ungeheuer-Gołąb Uniwersytet Rzeszowski

DOI:

https://doi.org/10.24917/20811861.19.21

Słowa kluczowe:

children’s magazine, content analysis, Świerszczyk 1945, readers’ worldview

Abstrakt

This article focuses on Świerszczyk, a Polish magazine for children. It explores the development of the magazine, and further analyses the 1945 content of the magazine. Specifically, the researcher concentrates on the thematic focus of poetry and prose content in the magazine and lists the names of writers and poets who published their works in the first issues of the magazine. The authoress identifies the ways that adult creators frame messages for young readers as well as the potential influence of the messages they convey on young readers in post-war Poland. She draws conclusion on reorientating topics in line with social needs and ideology.

Bibliografia

Adamski A., Czasopisma dla dzieci jako narzędzie edukacji (nie tylko) czytelniczej, [w:] Tropami retoryki, stylistyki i dziennikarstwa, red. M. Worsowicz, B. Fiołek-Lubczyńska, Łódź 2019, s. 145–166.

Apanel D., Rodzina i dzieciństwo na łamach czasopism dziecięcych w Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej, „Wychowanie w Rodzinie” 2015, t. 12, nr 2, s. 197–213.

Białek J. Z., Literatura dla dzieci i młodzieży w latach 1918–1939. Zarys monograficzny, Warszawa 1979.

Budniak A., Magazyn dla dzieci „Świerszczyk” w projektowaniu zajęć zintegrowanych w klasach początkowych, [w:] W krajobraz literacko-kulturowy i językowy wpisane… Księga jubileuszowa dedykowana profesor Bernadecie Niesporek-Szamburskiej w czterdziestolecie pracy naukowej i dydaktycznej, red. A. Guzy i in., Katowice 2018, s. 481–495.

Dworakowska D., Kilka uwag na temat edukacyjnej działalności „Świerszczyka” (1945–2010), [w:] „Stare” i „nowe” czasopisma dla dzieci i młodzieży, red. B. Olszewska, E. Łucka-Zając, Opole 2013, s. 151–159.

Encyklopedia wiedzy o prasie, red. J. Maślanka, Wrocław 1976.

Frycie S., Czasopisma dla dzieci i młodzieży okresu powojennego 1945–1970, „Kwartalnik Historii Prasy Polskiej” 1977, t. 16, nr 3, s. 49–73.

Grabowski S., Na przyszły pożytek. Z dziejów polskiej prasy dla dzieci 1824–1939, Pułtusk 2001.

Jarowiecki J., Czasopisma dla dzieci i młodzieży. Cz. 1: 1918–1945, Kraków 1990.

Jarowiecki J., Prasa dla dzieci i młodzieży oraz jej funkcje społeczne, „Prasa Polska” 1980, nr 7, s. 11–12.

Jarowiecki J., Prasa dla dzieci i młodzieży w latach 1989–1995 (nurty, tendencje, zmiany), „Bibliotekarz Zachodniopomorski” 1995, nr 4, s. 5–21.

Kłoskowska A., Modele społeczne i kultura masowa, „Przegląd Socjologiczny” 1959, t. 13, z. 2, s. 46–71.

Kolasa W. M., Woźniakowski K., Rogoż M., Prasa dla dzieci i młodzieży 1924–1939, t. 1–3, Kraków 2018.

Konopnicka I., Czasopisma dziecięce w kształceniu wczesnoszkolnym, Opole 2006.

Kumiega W., Czasopisma dla dzieci i młodzieży w latach 1990–1996, „Guliwer” 1997, nr 2, s. 47–50.

Landau-Czajka A., Dzieci Gomułki. Społeczeństwo i wzorce zachowania w czasopismach dla dzieci 1956–60, „Zeszyty Naukowe Uczelni Warszawskiej im. Marii Curie-Skłodowskiej” 2011, nr 32, s. 147–160.

Lutyńska K., Ideologia czasopism rodzinnych Królestwa Polskiego w latach 1860–80, „Przegląd Nauk Historycznych i Społecznych” 1958, t. 7, s. 289–329.

Niesporek B., Język wierszy dla dzieci. Na materiale „Świerszczyka”, Katowice 1990.

Niesporek-Szamburska B., Czasopisma dla dzieci i młodzieży [w:] Literatura dla dzieci i młodzieży (po roku 1980), red. K. Heska-Kwaśniewicz, Katowice 2009, s. 27–45.

Ogonowska J. M., Czasopisma dziecięce okresu PRL i ich twórcy, [w:] Wybrane aspekty z dziejów Polski w XX wieku, red. M. Śliwa, A. Surma, Lublin 2019, s. 243–251.

Papuzińska J., Wychowawcza rola prasy dziecięcej, Warszawa 1972.

Program nauczania początkowego. Klasy I–III, Ministerstwo Edukacji Narodowej, Warszawa 1992.

Redlarska Z., Czytelnictwo prasy dziecięcej – literackie oblicze „Świerszczyka” – pisma dla dzieci, [w:] Media elektroniczne – kreujące obraz rodziny i dziecka, red. J. Izdebska, Białystok 2008, s. 280–294.

Rogoż M., Czasopisma dla dzieci i młodzieży Instytutu Wydawniczego „Nasza Księgarnia” w latach 1945–1989. Studium historycznoprasowe, Kraków 2009.

Skupin J., „Świerszczyk” na lekcjach języka polskiego w klasie I, „Język Polski” 1966, nr 5/6, s. 16–22.

Słownik literatury dziecięcej i młodzieżowej, red. B. Tylicka, G. Leszczyński, Wrocław–Warszawa–Kraków 2002.

Staniów B., Wizerunek górnika w czasopismach dla dzieci młodszych jako przejaw oddziaływania socjalistycznego państwa w latach 1956–1989, [w:] Wizerunek jako kategoria teorii komunikacji, antropologii kultury i semiotyki tekstu, red. A. Kiklewicz, Olsztyn 2020, s. 137–152.

Szymerowska B., „Świerszczyk” czasopismem edukującym młode pokolenie, „Wychowanie na co Dzień” 2002, nr 2/3, s. 9–12.

Żebrowska D., Wartości edukacyjne współczesnych czasopism dziecięcych, Gdańsk 2009.

Żebrowska D., Wartości edukacyjne współczesnych polskich czasopism dziecięcych, „Studia Gdańskie. Wizje i rzeczywistość” 2009, t. 6, s. 72–88.

Pobrania

Opublikowane

2021-12-20

Jak cytować

Ungeheuer-Gołąb, A. (2021). „Świerszczyk. Tygodnik dla dzieci” – powojenna rzeczywistość i kształtowanie światopoglądu odbiorcy na łamach rocznika 1945. AUPC Studia Ad Bibliothecarum Scientiam Pertinentia, 19, 349–365. https://doi.org/10.24917/20811861.19.21

Numer

Dział

Artykuły / Articles