La vida es sueno. Trzy adaptacje i trzy tłumaczenia tekstu Calderona
DOI:
https://doi.org/10.24917/20811861.20.24Słowa kluczowe:
contemporary theatre, literary translation, dramaturgy, Polish-Spanish relations, Pedro Calderón de la BarcaAbstrakt
This article presents an analysis of three performances based on the drama La vida es sueno by Pedro Calderón de la Barca. These three performances were directed by Wojciech Klemm, Gintaras Varnas, and Paweł Świątek, and they premiered in Poland between 2013 and 2021. Each of the directors treated the original text in a different way, which reflects on their dual role as both director and translator in modern theater. During the rehearsals, three different models of work and three states of the cultural text were distinguished. This article also outlines the brief history of Calderón’s script in the context of its translations into Polish. In conclusion, the article relates to a discussion about the directors’ creative translations.
Bibliografia
Adamiecka-Sitek A., Teatr i tekst. Inscenizacja w teatrze postmodernistycznym, Kraków 2005.
Baczyńska B., Historia literatury hiszpańskiej, Warszawa 2014.
Baczyńska B., Wiersz „Księga niezłomnego” Juliusza Słowackiego wobec wersyfikacji „El prfncipe constante" Calderóna, „Pamiętnik Literacki” 1999, t. 90, nr 4.
Balme Ch., Zastępcze sceny: teatr, performens i wyzwania nowych mediów, Dialog 2007, nr 12, s. 150-164.
Barthes R., Śmierć autora, przeł. M. P. Markowski, „Teksty Drugie” 1999, nr 1/2.
Bourdieu P., Punkt widzenia autora. Kilka ogólnych właściwości pola produkcji kulturowej, [w:] Reguły sztuki. Geneza i struktura pola literackiego, przeł. A. Zalewski, Kraków 2007.
Cichocka M. E., Córki powietrza. Sen Balladyny: Calderón spotyka Słowackiego w polu literackim, czyli hiszpańsko-polska comedia colaborada XXI wieku, „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria” 2021, s. 291-310.
Cichocka M. E., Życie to sen: Calderón w nowej odsłonie, „Przekładaniec” 2015, nr 31, s. 182-200.
Dzierzbicka K., Polska i Polacy w dziełach Williama Szekspira Polska i Polacy w dziełach Williama Szekspira, „Przestrzenie teatru” 2016, nr 5.
Feynman R. P., Leighton R. B., Sands M., Feynmana wykłady z fizyki. Tom 3: Mechanika kwantowa, przeł. A. Pindor, Warszawa 2001.
Grotowski J., Teatr a rytuał, [w:] Teksty zebrane, Warszawa 2012.
Grotowski J., Ku teatrowi ubogiemu, [w:] Teksty zebrane, Warszawa 2012.
Jarniewicz J., Tłumacz między innymi. Szkice o przekładach, językach i literaturze, Wrocław 2018.
Jarry A., Teatr Ojca Ubu, przeł. J. Gondowicz, Warszawa 2006.
Karczewska-Markiewicz Z., Calderón de la Barca, Warszawa 1970.
Kyzioł A., Kim w teatrze jest dramaturg, „Polityka” 2009, nr 8 (2693), [on-line:] https://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/kultura/282775,1,kim-w-teatrze-jest-dramaturg.read - 3.02.2022.
Lehmann H. T., Teatr postdramatyczny, przeł. D. Sajewska, M. Sugiera, Kraków 2004.
Pedro Calderón de la Barca, „Życie snem, Książę Niezłomny”, oprac. B. Baczyńska, Wrocław 2000.
Pitoń A., Czyim głosem mówi Segismundo? Spór o tłumaczenie wykorzystane w spektaklu w Teatrze Bagatela, „Gazeta Wyborcza”, 2.01.2020, [on-line:] https://krakow. wyborcza.pl/ krakow/7,44425,25559696,czyim-glosem-mowi-segismundo.html -3.02.2022.
Sienkiewicz M., Przekrój teatralny, „Przekrój” 1983, nr 2002.
Tokarczuk O., Czuły narrator, Kraków 2020.
Teatr Calderóna: tradycja i współczesność, pod red. U. Aszyk, Katowice 2002.
Wywiad z M. E. Cichocką, Komu być wiernym, 11.02.2013, [on-line:] http://blog.wspolczesny.szczecin.pl/komu-byc-wiernym-wywiad/ - 15.01.2022.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 AUPC Studia ad Bibliothecarum Scientiam Pertinentia
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
